Inspiratiesessie ‘vrij leven’ en leefcirkels | 11 juni 2024

De inzet van leefcirkels is een technologische toepassing binnen het ‘open deuren beleid’ of ‘vrij leven’ concept. Een thema waar beleid, kwaliteit & veiligheid en zorgtechnologie samenkomen, want:

• Welke visie heb je als organisatie op ‘open deuren’ of ‘vrij leven’? 
• Welke risico’s accepteer je hierbij?
• Welke aanpassingen in het vastgoed zijn helpend?
• Wat is de toegevoegde waarde van technologie, wat werkt en wat niet?

Tijdens de inspiratiesessie op 11 juni 2024 deelden Elke Bronkhorst (Cordaan) en Marcel Fokker (Amstelring) de visie, aanpak en geleerde lessen met aanwezigen vanuit alle tien Maximaal Digitaal VVT’s.

Over Amstelring

De ambitie van Amstelring is om bewoners steeds meer vrijheid te geven. Momenteel zijn op 8 locaties, verschillende varianten van opendeurenbeleid en technologie geïmplementeerd. Eind 2022 is begonnen met het openen van de binnendeuren op de locatie met als doel om eind 2023 geen gesloten afdelingen meer te kennen binnen Amstelring. Inmiddels zijn we ruim een jaar verder en hebben we veel geleerd van wat werkt en wat niet werkt om de binnendeuren te openen. Een belangrijk gegeven is dat vrij leven meer betekent dan alleen de deuren openen, maar dat er op vele manieren invulling aangegeven kan worden. Het start met een duidelijke visie vanuit de locatie om vervolgens te bepalen welke aanpassingen er nodig zijn qua vastgoed en zorgtechnologie.

Over Cordaan

De ambitie van Cordaan is om haar gesloten PG-afdelingen geleidelijk van het slot te halen. Samen met bewoners, naasten en medewerkers is Cordaan op zoek naar een nieuwe balans tussen veiligheid en (bewegings)vrijheid. Maatwerk en “Open tenzij…” vormen daarbij sleutelwoorden.

Vanaf maart 2023 hebben de bewoners van de ‘gesloten’ PG-afdelingen op één van de locaties meer (bewegings-)vrijheid door de komst van zogeheten leefcirkels. In de projectaanpak is veel aandacht geweest voor de cultuurverandering die nodig was om met een gerust gevoel de deur van de afdeling van het slot te halen. Dit was een echt ‘co-creatie-project’, waarbij iedereen is betrokken: bewoners, familieleden, restaurantmedewerkers, zorgpersoneel, gastvrouwen, (para-)medici, managers én verschillende collega’s uit de centrale diensten (ICT, kwaliteit, huisvesting, facilitair, communicatie en innovatie). Door goed samen te werken heeft Cordaan nu een idee van hoe op een locatie de ‘gesloten’ deur van het slot te halen, wat daarvoor nodig is – op veranderkundig, bouwkundig en technologisch vlak – en wat zo’n ‘open’ setting dan betekent in de dagelijkse praktijk. Recent is dan ook gestart met het openen van de gesloten PG-afdelingen op een tweede locatie.

Gedeelde inzichten tijdens de inspiratiesessie

1. Start met een duidelijke visie en neem betrokkenen hier goed in mee.

• Transitie vrij leven en bewegen binnen Amstelring: behoud van zelfstandigheid en meer bewegen. Er is een multidisciplinair ondersteuningsteam ingericht  om locaties te begeleiden in visie en planvorming.
• Binnen Cordaan is gewerkt met diverse projectgroepen (beleid, techniek, veranderkundig). En er is veel aandacht besteedt aan de cultuurverandering via verschillende manieren van communicatie.

2. Het openen van deuren vraagt risico acceptatie, voer het gesprek hierover.

• Voorbeeld Amstelring: De Raad van Bestuur is op tournee geweest langs locaties en heeft daar met medewerkers gesproken, oa. over de zorgen die leefden.
• Voorbeeld Cordaan: Alle risico’s op de looproute van bewoners zijn in kaart gebracht, vooral vanuit veiligheid benadert. Op een volgende locatie is meer aandacht om te redeneren vanuit mogelijkheden i.p.v. de nadruk te leggen op de risico’s. Onder meer door te observeren a.d.h.v. de “Toolkit Dementievriendelijk ontwerpen”.

3. Open deuren vraagt iets van alle medewerkers op locatie, hoe ga je om met bewoners? Wie grijpt in bij een melding? Zorg voor goede afspraken en instructies.

• Binnen Cordaan hebben ook niet-zorgmedewerkers een rol in het omkijken naar bewoners. Hiervoor heeft een zorgmedewerker bijv. uitleg gegeven aan restaurantmedewerkers over de omgang met bewoners. De ervaringen binnen deze locatie zijn positief.

4. Bekijk welke aanpassingen in vastgoed mogelijk en nuttig zijn om looproutes te stimuleren, bijv.:

• Trappenhuizen voorzien van codeslot
• Route uitzetten met plantenbakken
• Lichtstrips
• Schilderwerk

5. Inzet van leefcirkel technologie is de laatste stap, ga hiervoor eerst na voor hoeveel bewoners dit écht nodig is.

• Ervaring Amstelring en Cordaan: de inzet van techniek is nuttig voor slechts enkele bewoners, het merendeel van de bewoners gaat niet zelf op pad.

6. Je moet qua techniek niet teveel willen. Kijk vooral naar inzet van leefcirkels in de buitenschil, lussen buiten het pand.

• Tip bij de implementatie van leefcirkels: spreek een duidelijk pakket van eisen af, maak een goed functioneel ontwerp en laat de leverancier een technisch ontwerp maken. Test de technologie na installatie zorgvuldig met de gebruikers, voldoet de technologie aan de functionele eisen? Ga vervolgens gefaseerd implementeren, leer van de lessen.

7. Qua techniek zijn er goede ervaringen met RFiD, ervaringen met Bluetooth zijn minder goed.

• Amstelring werkt met RFiD technologie via Curatech. Via een ontvanger en lus bij de deur gaat de deur niet open als bewoner met polsbandje zich daar begeeft. De melding komt binnen op de app Kompy. De Kompy app kan ook gebruikt worden met GPS.

• Cordaan heeft goede ervaring met RFiD technologie via Evresys. Dit is gekoppeld aan verpleegoproepsysteem van Cinnovate, waardoor dwaaldetectiemeldingen als een zorgalarm via het verpleegoproepsysteem binnenkomen op het toestel. Met behulp van de App van Evresys kan de zorgprofessional (tijdelijk) de leefcirkel instellingen per bewoner wijzigen, bijv. als iemand met familie mee naar buiten gaat.

• Ervaring Amstelring en Cordaan: Bluetooth (BLE) is niet geschikt voor dwaaldetectie, veel risico op verstoorde signalen met daardoor valse meldingen.

8. Meer vrijheid is niet direct een lege afdeling, bewoners moeten vaak juist gestimuleerd worden om meer te bewegen!

• Binnen Cordaan wordt het gebruik van de leefcirkels gestimuleerd door medewerkers die re-integreren op de locatie en familie wordt opgeroepen om de looproutes te oefenen.

 
Vervolg

In het najaar 2024 inventariseren we behoeften en ideeën voor een vervolgsessie.

Vragen? Neem contact op met Jasmijn Oosterhoff – Programmamanager Maximaal Digitaal via jos@tg.nl